JOURNAL OF BRITISH LITERATURE AND CULTURE

Abstract: The Nobel prize-winner author Kazuo Ishiguro problematises one of the most universal and timeless issues about human race, value and boundaries of humanity in his much-praised science fiction novel Never Let Me Go (2005). In the novel, Ishiguro represents the topic of complexity of human value by foregrounding the effectiveness of gaze in its formation. The story which is reflected from the perspective of a clone named Kathy H, demonstrates the process of Kathy’s discovery of her identity and function to become a donor. Set in the 1990s at a fictional boarding school for clones in England, the novel reflects the existential anxiety of these clone life forms. Kathy and her friends, Ruth and Tommy, who live under the surveillance of their teachers Miss Lucy and Miss Emily in the boarding school named Hailsham, gradually recognise that they are different than their teachers who approach the clones in a belittling manner. Kathy and her friends discern that the teachers of Hailsham raise the students of the school to be healthy bodies whose organs are of prime importance. Ishiguro brings together the perspective of humans who regard clones as tools with the viewpoint of the clones who receive life from an unbiased perspective. Indicating the blurred lines defining humanity with the device of gaze, the author emphasises a need to name this dynamic of perspectives that unsettles anthropocentric understanding on how to be a human. In this respect, this paper will analyse human and clone relations focusing on their ways of perception in Never Let Me Go in order to define the nature of gaze dynamics of humans and clones towards each other. Defining the multistranded way of seeing of the clones as the posthuman gaze as opposed to the single focal gaze of humans, this paper demonstrates that the frame of gaze and its inclusiveness determine the understanding of the complicated nature of humanity. The posthuman gaze, which is indicated through the art critic John Berger’s argument on ways of seeing in this article, is created with the aim of demonstrating the need to formulate interdisciplinary approaches to comprehend the ever-changing meanings of human notion and the sophistication of human nature.

Keywords: Kazuo Ishiguro, Never Let Me Go, science fiction, posthuman theory, John Berger, gaze

Özet: Nobel ödüllü yazar Kazuo Ishiguro insanlığın değeri ve sınırları gibi insan ırkının en evrensel ve zaman üstü konularından birini, çok beğenilen bilimkurgu romanı Beni Asla Bırakma’da (2005) sorunsallaştırır. Romanda, Ishiguro insan değerinin karmaşıklığı konusunu, insanlığı algılama biçimleri aracılığıyla ele almaktadır. Kathy H adlı bir klonun bakış açısından yansıtılan hikaye, Kathy’nin kimliğini ve donör olma işlevini keşfetme sürecini göstermektedir. 1990’lı yıllarda İngiltere’de klonlar için kurulmuş kurgusal bir yatılı okulda geçen roman, bu klon yaşam formlarının varoluşsal kaygılarını yansıtır. Hailsham adlı yatılı okulda öğretmenleri Bayan Lucy ve Bayan Emily’nin gözetimi altında yaşayan Kathy ve arkadaşları, Ruth ve Tommy, kendilerine küçümseyici bir şekilde yaklaşan öğretmenlerinden farklı olduklarını yavaş yavaş fark ederler. Ishiguro, klonları bir araç olarak gören insanların bakış açısıyla, hayatı tarafsız bir bakış açısıyla algılayan klonların bakış açısını bir araya getirmektedir. İnsanlığı bakış vasıtasıyla tanımlayan bulanık çizgilere dikkat çeken yazar, antroposentrik nasıl insan olunur anlayışını sarsan bu bakış açısı dinamiğinin adlandırılması gerektiğini vurgular. Bu bağlamda, Beni Asla Bırakma’daki insanların ve klonların birbirlerine yönelik bakış dinamiklerinin doğasının bu çalışmada ortaya atılan terim olan ‘posthuman bakış’ olarak tanımlanabilmesi için, insan ve klon ilişkileri bu ilişkilerin algı biçimlerine odaklanılarak analiz edilecektir. Klonları, insanların tek odaklı bakışına karşı çok yönlü posthuman bakışa sahip varlıklar olarak değerlendiren bu makale, bakış çerçevesinin ve onun kapsayıcılığının, insanlığın karmaşık doğasının anlaşılmasını belirlediğini göstermektedir. Bu çalışmada, sanat eleştirmeni John Berger’in görme biçimlerine ilişkin argümanıyla işaret edilen posthuman bakış, insan kavramının sürekli değişen anlamlarını ve insan doğasının karmaşıklığını anlamak için disiplinlerarası yaklaşımlar formüle etme ihtiyacını göstermeyi amaçlamaktadır.

Anahtar sözcükler: Kazuo Ishiguro, Beni Asla Bırakma, bilim kurgu, posthuman teori, John Berger, bakış.

Full Text